ผลการศึกษาจากสถาบันวิจัยของฝรั่งเศส สังคมไทยนั้น ประกอบไปด้วยบรรดา “4 ขี้…” กล่าวคือ คนไทยเป็นคนที่ “ขี้เกียจ-ขี้โกง-ขี้โอ้อวด-ขี้อิจฉา”
ความจริงที่เราต้องยอมรับว่า “รากฐาน” ของสังคมไทยนั้น “วัฒนธรรมทั้ง 4 ข้อ” ที่สถาบันวิจัยของต่างชาติ คงมิใช่เพียงแต่เฉพาะฝรั่งเศสเท่านั้น ได้มีการศึกษาวิจัยและเผยแพร่มาอย่างยาวนานว่า คนไทยนั้น “ขี้เกียจ-ขี้โกง-ขี้อิจฉา-ขี้โอ้อวด” มาเป็นเวลานานแล้ว
ว่าไปแล้ว “คนไทย” ที่ “ยึดติด” อยู่กับ “เปลือก” มากกว่า “แก่นสาร-เนื้อหาสาระ” โดยที่มุ่งแต่ “เปลือก-ภายนอก” ที่ไม่ค่อยมีแก่นสาร จนเข้าทำนอง “ไร้สาระ!” ด้วยซ้ำไป
โดยหลักวิชาการแล้ว คนไทยนอกเหนือจาก “ยึดติด-เกาะติด” กับ “เปลือก!” มากกว่า “แก่นสาร” แล้ว ถ้าจะพูดกันอย่างง่ายๆ ก็หมายความว่า คนไทยนั้นทั้ง “แยกแยะ” ไม่ออกว่า “ผิด-ชอบ-ชั่ว-ดี” อยู่ที่ไหน และที่สำคัญ “คนรุ่นใหม่” จนถึง “คนรุ่นเก่า!” บางครั้งก็แยกแยะไม่ออกเช่นเดียวกันว่า “ของจริง-ของปลอม” มีเส้นแบ่งอยู่ตรงไหนและ “อะไรเป็นอะไร!”
นอกเหนือจากนั้น คนไทยเป็น “คนฟุ้งเฟ้อ!” อย่างมาก เข้าทำนอง “ขี้โอ้อวด!” เนื่องด้วยคนไทย “แก่งแย่ง-ชิงดีชิงเด่น” แต่ที่เลวร้ายสุดๆ คือคนไทยนั้น “ฟุ้งเฟ้อ” บน “พื้นฐานปลอม!” กล่าวคือ สถานะความมั่นคงทางเศรษฐกิจมิได้มีหลักทรัพย์เงินทองที่แท้จริง แต่ด้วยความอยาก “โอ้อวด-มั่งมี” จึงต้องไป “กู้หนี้ยืมสิน” เงินทองมาเพื่อแสดงความใหญ่โต เพื่อ “โอ้อวด” ต่อสังคม จนบางราย “หนี้สินล้นพ้นตัว!”
ทั้งนี้ที่กล่าวมาทั้งหมดนั้น เพื่อความเป็นธรรมจะมา “เหมารวม” คนไทยทั้งหมดก็คงไม่ได้ แต่ก็มีคนไทยจำนวนมาก ตั้งแต่ระดับล่างสูงถึงระดับบนจะมีพฤติการณ์และพฤติกรรมเช่นนั้น!
คนไทยนั้นมี “การดำรงชีพ-ดำเนินชีวิต” ที่ไม่ต้อง “ดิ้นรน-ต่อสู้” มากมายนัก พร้อมกับผืนแผ่นดินไทยอุดมสมบูรณ์ จึงทำให้มีการเรียกขาน “วิถีชีวิต” คนไทย ว่า “ในน้ำมีปลา-ในนามีข้าว” จึงก่อให้เกิด “ความอิ่มหนำสำราญ” ในหมู่คนไทยทั้งปวง และนั่นจึงเป็นที่มาของอุปนิสัยใจคอคนไทยที่ “โอบอ้อมอารี-เอื้อเฟื่อเผื่อแผ่” ซึ่งล้วนเป็น “ระบบอุปถัมภ์” ทั้งสิ้น
จริงๆ แล้วไม่อยากที่จะกล่าวเลยเถิดไปว่า “คนไทยขี้เกียจ!” แต่ความจริงก็ต้องกล่าวเช่นนั้น ตามผลการศึกษาของสถาบันวิจัยต่างชาติ และแน่นอนคือ คนไทย “รักสบาย” เนื่องด้วย “ชีวิตไม่เคยลำบาก!” นอกจากนั้น เราเคยเห็นคนไทย “อดตาย!” หรือไม่ ก็ต้องตอบว่า “ไม่เคยเห็น” เหมือนดั่งเช่นบางชาติในทวีปแอฟริกา
ส่วนนิสัย “ขี้โกง” นั้น ว่ากันตามความเป็นจริงแล้ว “ขี้โกง!” เป็นรากฐานของสังคมไทยที่เรียกว่า “ขุดรากถอนโคน!” ยาก เนื่องด้วยคนไทย “ไร้วินัย” ทั้งๆ ที่เป็น “สังคมพุทธ” เสียส่วนใหญ่ แต่คนไทยจำนวนมาก “ขาดหิริโอตตัปปะ!” กล่าวคือ ไม่ค่อยเกรงกลัวและละอายต่อบาป ถ้าฝ่าฝืนระเบียบได้ “โกงนิดหน่อย” กลับกลายเป็นเรื่อง “เท่ห์” อาทิ โกงข้อสอบ ฝ่าไฟแดง ทำผิดระเบียบเล็กๆ น้อยๆ กลับถูกกล่าวชื่นชมว่า “เก่ง” จากเพื่อนฝูง วงศาคณาญาติ ซึ่งวัฒนธรรมเช่นนี้ต้องค่อยๆ ช่วยกันแก้แล้ว “ประณาม” พร้อม “สั่งสอน” ว่า “ไม่ถูกต้อง!”